خرید اینترنت ماهواره ای در ایران و استارلینک، هم‌زمان با ترند شدن طرح موسوم به «صیانت از حقوق کاربران» و نگرانی بابت محدودشدن دسترسی به اینترنت آزاد و سرویس‌های جهانی، برای بسیاری مهم است.

به گزارش ایمنا، در روزهایی که بحث محدودسازی اینترنت در ایران مطرح شده است، شرکت «استارلینک» اعلام کرد اینترنت ماهواره‌ای این شرکت تا سپتامبر ۲۰۲۱، یعنی تقریباً شهریورماه سال جاری، آغاز به کار می‌کند.اینترنت ماهواره‌ای چیست؟اینترنت ماهواره‌ای، (Satellite Internet) یکی از انواع روش‌های دسترسی به ماهواره است که عمر چندان زیادی ندارد. استفاده از اینترنت ماهواره‌ای تا پیش از این برای دسترسی به سرویس اینترنت در مناطقی به کار می‌رفت که دسترسی معمولی به اینترنت در آنها وجود نداشت.بزرگ‌ترین ارائه‌دهنده‌های اینترنت ماهواره‌ای در حال حاضر دو شرکت ویاست (ViaSat) و هیوزنت (HughesNet) هستند.اینترنت ماهواره‌ای چطور کار می‌کند؟اینترنت ماهواره‌ای یک اتصال داده بی‌سیم است که شامل سه دیش ماهواره است، اولی در مرکز ارائه دهندگان خدمات اینترنت(ISPها) و دومی در فضا(ماهواره) در مدار کره زمین در ارتفاع بیش از ۳۵ هزار کیلومتر است. سومین آنتن کوچک در محل کار یا حتی خانه شما که می‌خواهید از آنجا به اینترنت وصل شوید و درست مثل دیش‌های ماهواره‌ای به مودم و کابل‌هایی از دیواره ماهواره‌ای به مودم شما متصل می‌شود.وقتی همه چیز به هم متصل شد، ISP سیگنال اینترنت را به ماهواره موجود در فضا ارسال می‌کند و سپس آن را به مشترک انتقال می‌دهد. درخواست دانلود، ارسال ایمیل و غیره به ماهواره در فضا و سپس به مرکز (ISP) می‌رود و پس از تکمیل از طریق فضا به رایانه ارسال می‌شود.ماهواره‌های در حال گردش اطلاعات را در ارتباط با مرکز عملیات شبکه(NOC) دریافت و ارسال می‌کنند. این NOC همان چیزی است که به یک شبکه خصوصی یا اینترنت متصل است. تمام ارتباطات ایجاد شده از دیش به شبکه جهانی وب از طریق NOC انجام می‌شود. به بیان ساده‌تر، NOC یکی از شبکه‌هایی است که به اینترنت متصل است و اطلاعات را به ماهواره می‌فرستد. کاربر دیش خود را به ماهواره متصل می‌کند و به اینترنت متصل است. تمام ارتباطات داده‌ای مبتنی بر ماهواره مشابه اتصال ارائه دهنده داده‌های زمینی است که معمولاً از آن استفاده می‌کنید. به محض اینکه سیستم به درستی پیکربندی شود، بسیار شبیه به سرویس‌های داده منظم است و تقریباً همان ویژگی‌ها را ارائه می‌دهد.تجهیزات اینترنت ماهواره‌ایتجهیزات اینترنت ماهواره‌ای از سه جز اصلی تشکیل شده‌اند:

[*]ماهواره فضایی با سرعت چرخش زمین (Geostationary Satellite) یا ماهواره زمین‌ثابت

[*]یک ماهواره (دیش ماهواره) مستقر در منزل

[*]روتر

قیمت اینترنت ماهواره‌ایشرکت اسپیس ایکس در ایمیلی برای مشترکین قیمت خدمات خود را برای کاربران آمریکایی ۴۹۹ دلار برای هزینه خرید دیش و تجهیزات و ۹۹ دلار برای سرویس ماهانه اعلام کرده است. اگر این تجهیزات با همین حدود قیمت در دسترس متقاضیان ایرانی قرار گیرد به معنی هزینه حدود دو میلیون و ۳۰۰ تا دو میلیون و ۵۰۰ هزار تومانی با دلار ۲۳ تا ۲۵ هزار تومانی برای اشتراک ماهانه است و برای خرید دیش ماهواره‌ای هم حدود ۱۲ میلیون تومان هزینه پرداخت کرد.اینترنت ماهواره‌ای استارلینکاستارلینک وعده اینترنتی را می‌دهد که در تمام مناطق سراسر جهان در دسترس است. ایلان ماسک سرویس استارلینک را مورد آزمایش قرار داد که بر همین اساس هزاران ماهواره در جو زمین قرار می‌گیرند. در بررسی اولیه استارلینک، نه تنها تنظیم آن ساده و سریع‌تر از خطوط DSL بلکه سریع‌تر از آنچه بود که در واقع بسته‌های پایه‌ای قادر به ارائه هستند. اکنون، بیش از ۱۰۰۰ ماهواره فعال برای خدمات آماده شده است. هدف این است که تا اواسط سال ۲۰۲۷ تا ۴۲۰۰۰ ماهواره در مدار باشد. ماهواره‌ها به موشک Falcon ۹ اسپیس ایکس بسته می‌شوند و در مدار منفجر می‌شوند، معمولاً در هنگام انفجار ۶۰ ماهواره آزاد می‌شوند.هدف ایجاد سیستم پهنای باند پرسرعت تولید شده توسط ماهواره‌ها است که زمین را پوشانده و اینترنت را برای مردم به ویژه در مناطق روستایی بدون اتصال فراهم می‌کند. استارلینک در ابتدا در مناطقی از شمال آمریکا، جنوب کانادا و اخیراً در انگلیس فعالیت می‌کرد. اخیراً استارلینک شروع به پیش خرید سایر نقاط جهان کرد.استارلینک چطور کار می‌کند؟در بسیاری از مناطق ایالات متحده اینترنت پرسرعت وجود ندارد یا بسیار ضعیف است. به عنوان مثال، در نقطه آزمایش ورمونت، هیچ سرویس کابل و فیبر نوری وجود ندارد و ۵G کمکی نخواهد کرد. این دکل‌ها باید بسیار زیاد باشند تا بتوانند سیگنال‌های اطراف کوه را پوشش دهند و نسخه فرکانس پایین ۵G به راحتی کافی نیست که به افراد مسافت بیشتری می‌دهد. استارلینک با استفاده از شبکه ماهواره‌ای در مدار پایین زمین کمک می‌کند تا به مشترکان سیگنال برسد.مزیت بزرگ استارلینک این است که ماهواره‌های مدار پایین زمین که حدود ۳۴۰ مایل بالاتر از زمین هستند، تأخیر سیگنال را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهند، به ویژه در مقایسه با ماهواره‌های DirecTV که بیش از ۲۲۰۰۰ مایل بالاتر از کره زمین قرار دارند.اینترنت استارلینک در ایراناز لحاظ تئوری می‌توان از اینترنت ماهواره‌ای در هر کجای جهان استفاده کرد و تنها لازمه آن داشتن یک دیش مخصوص است، ولی اسپیس ایکس خیلی واضح بارها اعلام کرده است که قصد ارائه اینترنت ماهواره‌ای بدون اجازه دولت‌ها را ندارد.گویین شاتول مدیر ارشد عملیاتی اسپیس ایکس نیز گفت که قصد شکستن قوانین کشورها را ندارد و به همین دلیل شرکت متبوعش از همین حالا کشور به کشور و دولت به دولت برای ارائه خدمات اینترنت ماهواره‌ای در حال مذاکره است.اگر اسپیس ایکس در مذاکره با مسئولان ایرانی موفق به کسب اجازه خدمات دهی در ایران شود بسیار بعید است که به دلیل تحریم‌های آمریکا بتواند به صورت رسمی سرویس اینترنت خود را در ایران ارائه دهد. البته برخی معتقدند شاید با قاچاق تجهیزات به داخل کشور بتوان از این اینترنت در کشور استفاده کرد اما آنتن‌های استارلینک بنا به ماهیت شأن باید از موقعیت دقیق جغرافیایی خود مطلع باشند تا بتوانند با تنظیم خودکار زاویه دیش در بهترین وضعیت برای ارتباط با ماهواره قرار بگیرند. این یعنی اسپیس ایکس اگر بخواهد می‌تواند از موقعیت هر آنتن استارلینک باخبر باشد و آنتن‌هایی را که در کشورهای غیرمجاز هستند از کار بیندازد.حتی اسپیس ایکس می‌تواند ماهواره‌های خود را طوری تنظیم کند که هنگام عبور از بعضی کشورها سیگنالی ارسال نکنند؛ به ویژه این که کشورهایی مثل روسیه، چین و هند قابلیت منهدم کردن ماهواره در مدار را دارند و اسپیس ایکس هم علاقه‌ای به ایجاد تنش با این کشورها ندارد.یکی از دلایلی که به تازگی باعث شده بسیاری به ارائه‌ی رسمی خدمات استارلینک در ایران امیدوار شوند، نمایش نام مناطقی در ایران، در صورت جستجوی آن‌ها در صفحه‌ی اول سایت استارلینک است.برای مثال با جستجوی نام تهران، دو گزینه‌ی «تهران دشت» و «آزادراه تهران-کرج» در کنار گزینه‌های دیگر به کاربر پیشنهاد می‌شود.اما مکان‌هایی که در این لیست است، پیشنهادهایی برای راحت‌تر کردن قابلیت جست جو است و با کلیک کردن روی آن‌ها با پیام «استارلینک هنوز در محدوده‌ی شما دردسترس نیست» (Starlink is not yet available in your area) مواجه می‌شوید.در این میان عده‌ای فرصت‌طلب نیز ادعای فروش اشتراک و تجهیزات استارلینک را با قیمت‌های مختلف و کمتر از قیمت اعلام شده در آمریکا دارند.مزایای اینترنت ماهواره‌ای

[*]اینترنت ماهواره‌ای سریع‌تر از اشتراک خانگی است.

[*]ارتباطات اینترنت ماهواره‌ای می‌تواند از پهنای باند بالا استفاده کند، بنابراین سرعت و کیفیت اینترنت نباید تحت تأثیر تعداد زیاد کاربران یا «اوج زمان استفاده» قرار گیرد.

[*]برای اینترنت ماهواره‌ای به خط تلفن احتیاج نیست.

معایب اینترنت ماهواره‌ایمهمترین عیب اینترنت ماهواره‌ای هزینه است‌.پروژه کایپر آمازونسایر شرکت‌ها نیز برای ورود به این عرصه دست به کار شده‌اند. پروژه کایپر آمازون نیز با سرمایه‌گذاری ۱۰ میلیارد دلار قصد دارد در حدود بیش از ۳۰۰۰ ماهواره را در مدار نزدیک زمین قرار دهد و این امر، رقابت‌هایی را بین آمازون و اسپیس‌ایکس ایجاد کرده است.